Tiroid bezi (bkz: salgı yapan doku anlamında) genel müdürün emri altında çalışan bir yönetici sekreteri gibidir. Genel müdür aslında beynin ortasında tüm hormonları idare eden hipofiz adlı bölümdür. Hipofiz, “Türk eğeri” adı verilen bir kemik yapısının üstünde oturur. Bu size hipo-fizin ne kadar havalı, mağrur ve güçlü biri olduğunu anlatabilir. Hipofiz, aynı bir hükümdar gibi uzak illerden (kas, kalp, kemik, göz, deri, vs.) gelen haberlere göre sekreteri tiroide emirler yağdırır. Ama bazen bu emirler uzak illere gidene kadar, oradaki ayaklanma durdurulmuş olabilir. Ama yine de “yakın, yıkın kimseyi ayakta bırakmayın” emri uzak illere ulaşır ve durum değişmiş olmasına rağmen uygulanır. Emir emirdir. Tiroide bağlı sorunlar ve özellikle de gözde görülen sorunlar bu duruma çok benzer. Çünkü bazen tiroid normal çalışsa bile gözde ona bağlı sorunlar olabilir.
Tiroide bağlı göz sorunları ve nedenleri nelerdir?
1. Gözün yaslandığı yağ yastığında şişmeye bağlı olarak, gözlerin öne doğru büyümesi.
2. Gözün yaslandığı yağ yastığında şişmeye ve gözü hareket ettiren kasların kalınlaşmasına bağlı olarak, göz sinirine baskı olması nedeniyle ilerleyici görme kaybı.
3. Gözü hareket ettiren kasların kalınlaşmasına bağlı olarak, göz hareketlerinde bozukluk ve çift görme.
4. Gözü hareket ettiren kasların kalınlaşmasına ve göze baskı yapmasına bağlı olarak, göz tansiyonu yüksekliği.
5. Göz kapağını hareket ettiren kasın kalınlaşmasına bağlı olarak göz kapağının kişiye “şaşkınlık” ifadesi verecek şekilde açık durması.
6. Göz kapağını hareket ettiren kasın kalınlaşmasına ve sık sık doğal göz kırpmayı sağlayamamasına bağlı olarak gözde kuruluk.
Tiroide bağlı göz sorunları nasıl tedavi edilir?
Öncelikle tiroid normal çalışır hale getirilmelidir. Ne az ne de çok çalışmamalıdır. Bu tedavi endokrin hastalıkları uzmanları tarafından planlanır ve yürütülür. Hasta açısından sabır gerektirir, oysa tiroid hastalıkları sabırsızlık yaratır. Dolayısıyla dört kat sabırlı olmak gerekir.
Bu süre içinde kuruluk için yapay gözyaşı damlaları, göz basıncı yüksekse düşürücü damlalar kullanılır.
Hormon düzeyleri normale döndükten sonra hâlâ gözde büyüme, çift görme veya görme bozukluğu varsa ağızdan ilaç kullanılması veya göz kaslarına ya da göz çevresindeki kemiklere ameliyat yapmak gerekebilir.
Tiroid hastalarında başka neler olabilir?
Tiroid hastalığına bağlı göz sorunlarının ilk adımında her iki gözde kızarıklık, damarlarda genişleme olabilir. Adeta uykusuz kalmış, alkol almış gibi bir görüntü ortaya çıkar.