İdeal sağlık ve uzun ömür için basit bir kural şudur: Göbek deliğinin yanını çimdikleyen bir erkek dört santimden daha fazla, bir kadın ise iki buçuk santimden daha fazla deri tuta-mamalıdır. Vücutta bunun dışındaki hemen hemen bütün yağlar sağlık riski oluşturur. On sekiz, yirmi yaşından beri sadece dört-beş kilo bile aldıysanız, kalp hastalığı, yüksek tansiyon ve diyabet gibi sağlık problemlerine sahip olma riskiniz önemli derecede artmış olabilir. Aslında doğru kiloda olduğuna inanan kişilerin çoğunun vücudunda hala çok fazla yağ vardır.
İdeal vücut kilosunu bulmada kullanılan yaygın formüllerden biri şudur:
Kadınlar: Yaklaşık olarak boyun ilk 152 santimi için 43 kg. ve sonraki her 2,5 cm için 1,8 kg.
162 cm. 43+7,2= 50.2 kg.
167 cm. 43+10,8= 53,8 kg.
Erkekler: Yaklaşık olarak boyun ilk 152 santimi için 48 kg. ve sonraki her 2,5 cm için 2,3 kg. Bu nedenle, 178 cm boyundaki bir erkek, yaklaşık 70,3 kg. olmalıdır.
Hepimizin vücut yapısı ve kemik yapısı farklı olduğundan, ideal kiloyu yaklaşık olarak veren bütün formüller sadece kabaca yol gösterirler.
Vücut kütle indeksi (BMI), fazla kilo riskini hesaplamada kullanılan yaygın bir göstergedir ve genellikle tıbbi araştırmalarda kullanılır. BMI, kilonuzun (kilogram olarak), karesi alınmış boyunuza (metre olarak) bölünmesiyle bulunur:
Kilo
BMI = ————
(Boy)2
BMI’nm 24′ten fazla olması fazla kilolu olduğunuzu, 30′dan fazla olması ise obez olduğunuzu gösterir. Bununla birlikte, belimizin çevresini ölçmek çoğumuz için daha kolaydır.
Ben bel çevresinin ve karın bölgesindeki yağın ölçülmesini tercih ederim, çünkü eğer kişi atletik yapılı ve çok kaslıysa BMI yanlış yere yüksek çıkabilir. Ağırlık kaldırmıyorsanız ve kas kütleniz çok değilse, ideal olarak BMFnız 23′ten az olmalıdır. Örneğin ben ortalama yapıda bir insanım (178 cm, 68 kg) ve BMI’m 21,5. Belimin çevresi 77,5 cm.dir. Bel göbek hizasından ölçülmelidir.
Geleneksel görüşe göre belinin çevresi 101,5 cm.den fazla olan erkekler ve belinin çevresi 89 cm.den fazla olan kadınlar önemli oranda fazla kiloludurlar ve sağlık problemleri ve kalp krizi yaşama riskleri yüksektir. Güncel bulgular, riskin tespitinde karın bölgesindeki yağın ölçülmesinin, bütün kilonun ölçülmesinden daha iyi sonuç verdiğini göstermektedir. Bel çevresinde birikmiş yağlar, diğer yerlerde, örneğin kalçalarınızda ya da basenlerinizde toplanan ekstra yağa göre daha fazla sağlık riski taşır.
Eğer çok zayıf olduğunuzu hissederseniz ne yapmalısınız? Eğer vücudunuzda çok fazla yağ varken kendinizi zayıf hissediyorsanız, kilo almak için kaslarınızı geliştirmek üzere egzersiz yapmalısınız. Bariz şekilde fazla kilolu olmalarına rağmen, bana çok ince olduklarını düşündüklerini söyleyen ya da aile ve arkadaşlarından bu görüşü duyan pek çok hasta ile karşılaşıyorum. Onların standartlarına göre çok ince olabileceğinizi ya da en azından onlardan ince olabileceğinizi unutmayın. Burada sorulması gereken soru şudur: Onların standartları sağlıklı mıdır? Bundan şüphem var. Ne olursa olsun, kendinizi çok yiyerek kilo almaya zorlamayın! Açlık duygunuz geçene kadar yiyin, bundan fazlasını değil. Egzersiz yaparsanız iştahınız da artacaktır. Sadece yiyerek kilo almaya çalışmamalısınız, çünkü bu vücudunuza kas değil yağ ekleyecektir. Daha şişman olduğunuzda kendinizi beğenip beğenmemenizden bağımsız olarak fazla yağ, ömrünüzü kısaltacaktır.
Sağlıklı yemeye başladıktan sonra, umduğunuzdan daha ince olduğunuzu görebilirsiniz. Çoğu kişi ideal kilolarına ulaşana kadar kilo verir ve sonra kilo kaybı durur. İdeal kilo kişiye göre değişir, fakat kasların yok olması yağlardan daha zordur; bu yüzden yağ bir kere vücudunuzdan gitti mi, kilonuz sabitlenecektir. İnce, kaslı bir kiloya gelince kilo kaybı durur; çünkü vücudunuz size yemeniz için güçlü sinyaller gönderir. Bu sinyallere ben “gerçek açlık” diyorum. Gerçek açlık sizin kas rezervinizi korur, yağ rezervinizi değil.